Vezikoureteralni refluks

Da biste razumjeli vezikoureteralni refluks, nešto ćemo reći o normalnoj strukturi i funkciji urinarnog trakta.

Urinarni trakt

Bubrezi čiste i filtriraju krv kako bi proizveli mokraću. Urin je tekući otpad. Putuje od bubrega niz uretere i u mokraćnu bešiku. Bešika zadržava mokraću. Djeluje kao posuda za skladištenje. Kako se bešika puni, mišić se opušta kako bi bešika zadržala više mokraće. Kontrolni mišić (sfinkter) ostaje čvrst kako bi spriječio curenje mokraće.

U mokraćnoj bešici, mehanizam ventila sprečava da se urin vrati nazad u uretere. Kada se bešika napuni, ona šalje poruku mozgu. Mozak odlučuje kada treba započeti mokrenje. Bešika se skuplja dok se kontrolni mišić opušta. To omogućava mokraćnoj bešici da istisne svu mokraću.

Refluks

Šta je VUR? Vezikoureteralni refluks (VUR) je stanje u kojem urin iz mokraćne bešike može teći nazad u ureter i bubreg. To je uzrokovano problemom s mehanizmom ventila.

Pritisak mokraće koja ispunjava bešiku trebalo bi da zatvori tunel uretera/mokraćovoda. Ne smije dopustiti da urin teče nazad u ureter. Kada se ureter spoji sa bešikom pod neuobičajenim uglom, može doći do refluksa. To se takođe može dogoditi kada je dužina mokraćovoda/uretera koji prolazi kroz zid mokraćne bešike prekratka.

VUR postaje problem kada se urin u bešici inficira. Inficirani urin putuje nazad do bubrega. To može uzrokovati infekciju bubrega. Infekcije bubrega dovode do oštećenja.

Kako se postavlja dijagnoza VUR?

Na VUR može da se posumnja ako se na ultrazvuku vidi proširenje uretera ili bubrežne karlice. Za postavljanje dijagnoze VUR-a neophodna je tzv. mikciona cistouretrografija ili MCUG. To je snimanje mokraćnih puteva rendgenskim zracima uz korišćenje specijalne boje (kontrasta). Ako je VUR prisutan, ovaj test takođe pokazuje njegov stepen. Postoji pet stepeni VUR-a.

U posljednje vrijeme VUR se može dijagnostikovati i kontrastnom ultrazvučnom cistografijom. U bešiku se ubaci sredstvo koje se vizuelizuje na specijalnom ultrazvučnom aparatu. Ovom metodom je moguće odrediti stepen VUR-a.

Kako se liječi i prati VUR...

... zavisi od stepena samog refluksa kao i opšteg stanja Vašeg djeteta, njegovog urednog rasta i razvoja.

Moguće je pratiti VUR uvođenjem uroprofilakse (antibiotici mogu da se koriste da bi se spriječile infekcije dok se VUR ne povuče sam od sebe).

Endoskopski – "zlatni standard" u liječenju VUR-a, a izvodi se tako što se ubrizga endopasta na mjesto gdje ureter ulazi u bešiku. Djeca obično idu kući istog dana.

Na kraju i operativno – tzv. reimplantacija uretera koja ima za cilj da se koriguju defekti uretera i zaustavi VUR.

dr Irena Marić

Autorka teksta je specijalista dječije hirurgije i subspecijalista urologije. Stručna zvanja je stekla u priznatim regionalnim i svjetskim ustanovama, a karijeru posvećenu liječenju djece na najvišem nivou kvaliteta izgradila je u dječijim klinikama širom regiona, Evrope i SAD-a, uključujući KCCG, Great Ormond Street Hospital u Londonu i Anderson Center of Excellence u SAD-u.